Beslenme Farklılıkları Cüzdanı Nasıl Etkiliyor? 

Son yıllarda tüketicinin en önemli sorunu bitmek bilmeyen fiyat artışları. TÜİK verilerine göre Ocak 2020’den bu yana fiyatlar ortalama olarak 3,6 katına çıktı. Bu oran hanehalkı harcamalarının başat kalemi gıda ve alkolsüz içecekler kategorisinde ise 4,4 kata ulaşıyor. Fakat bu kimin enflasyonu sorusu hep akıllarda bir soru işareti olarak durmaya devam ediyor. Veriler ve market tecrübesi farklı sinyaller verdiği gibi herkesin de farklı tüketim alışkanlıkları ve farklı enflasyonu var. 

Türkiye’de resmi olarak enflasyonu hesaplayan Türkiye İstatistik Kurumu ülke genelinde yaptığı tüketim alışkanlıkları araştırmaları sonucu belirlediği madde sepetini yine bu çalışmalardan çıkarsadığı ağırlıklarla bir çerçeve oluşturuyor. Her ay bu madde sepetine dahil maddelerin fiyatları üzerinden de bir endeks ve enflasyon olarak bildiğimiz endeks değişim oranı hesaplanıyor. 

Bu tablo Türkiye’de yaşayan birinin ortalama bir tüketim alışkanlığı örüntüsünü gösteriyor. Tabi konut sahipliği, beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzı ve spesifik tüketim tercihleri gibi pek çok konudaki farklılık maddelerin ağırlığını değiştiriyor ve herkesin farklı bir enflasyon oranıyla yüzleşmesine neden oluyor. 

Vegan, Vejetaryen ve Ketojenik Endeksi 

TÜİK’in her ay açıkladığı endeks verileri üzerinde değişiklikler yaparak harcama alışkanlıklarında değişim örüntülerine göre farklı endeksler yaratmak mümkün. Veri Kaynağı olarak ilk odak noktamız gıda ve alkolsüz içecekler kategorisi ve bu kategorideki maddeler üzerinden farklılaşabilecek beslenme alışkanlıkları oldu. 

TÜİK tarafından belirlenen gıda ve alkolsüz içecekler kategorisinde 37 adet harcama grubu var. Çok farklı harcama kalemlerini içeren bu liste kişilerin beslenme alışkanlıklarına göre gruplamaya da imkan sağlıyor. Bu listede ağırlıkları tekrar belirleyerek 3 farklı beslenme tipi için gerekli harcamaların bir endeksini çıkardık. 

Endeksleri Oluştururken Hangi Yolu İzledik?

37 harcama kalemi barındıran gıda ve alkolsüz içecekler kategorisini belli gıda kalemlerinin diyetten dışlandığı üç farklı beslenme tarzını dikkate alarak yeniden ağırlıklandırdık. 

Bu beslenme tarzları;

Vegan beslenme → Beslenme rejiminde hayvan ve hayvan kaynaklı ürünler yer almaz.

Vejetaryen beslenme → Beslenme rejiminde et, balık ve kümes hayvanları yer almaz.

Ketojenik beslenme → Şeker ve karbonhidrat tüketiminin en aza düşürüldüğü beslenme rejimidir. Ketojenik diyette farklı yaklaşımlar yer alsa da endeks hesaplanmasında şeker ve nişastanın yoğun olduğu tüm gıdalar dışarıda tutuldu. 

Bu beslenme tarzlarına göre dışarıda bırakılan kalemlerin oranları vegan, vejetaryen ve ketojenik beslenme içinde yer alan harcama kalemlerine ağırlıklarıyla orantılı şekilde ekledik. 

Bu şekilde vegan, vejetaryen ve ketojenik beslenme endeksleri oluşturduk.

 Son Bir Ayda, Enflasyon En Az Veganları Vurdu

Ketojenik Beslenme Son Bir Yılın Enflasyon Şampiyonu Oldu

Son Beş Yılda Ketojenik Beslenme Masrafı %533,97 Oranında Arttı