Bir Seçimin Hikayesi: 2023 Genel Seçimi

Katılım Oranı %86.9 Olarak Gerçekleşti

TBMM 28. Dönem milletvekillerini belirleyecek genel seçim 14 Mayıs pazar günü yapıldı. 3,2 milyonu yurtdışında olmak üzere toplamda 63,9 milyon kayıtlı seçmenin 55 milyon 762 bin 65’i oy kullandı. Seçimlerde katılım oranı %86,9 olarak gerçekleşti. Bu oran 1999 genel seçimlerinden bu yana en yüksek katılım oranı olarak kayıtlara geçti. Milletvekili seçimi için kullanılan oylardan 1 milyon 393 bin 636’sı ise geçersiz sayıldı.

Cumhur İttifakı TBMM’de Çoğunluğunu Sürdürdü

24 Haziran 2018 seçimlerinde %53,7’e oy oranına ulaşarak 344 milletvekili ile TBMM’de çoğunluk olan Cumhur İttifakı seçim sonuçlarına göre 28. Dönem TBMM’de de çoğunluğunu sürdürecek. AK Parti ve MHP’nin yanına seçim sürecinde BBP ve Yeniden Refah Partisi’nin de eklendiği Cumhur İttifakı toplam oyların %49,5’unu alarak 323 milletvekili çıkardı. 2018 seçimlerinde %33,9 oyla 189 milletvekili çıkaran Millet İttifakı ise oyunu %35’e milletvekili sayısını da 212’ye çıkardı. 2018 seçimlerine herhangi bir resmi ittifak kurmadan giren HDP oyların %11,7’sini alarak 67 milletvekili çıkarmıştı. HDP, 2023 genel seçimlerine Yeşil Sol Parti bünyesinde katıldı. Türkiye İşçi Partisi’yle beraber Yeşil Sol Parti’nin ana bileşeni olduğu Emek ve Özgürlük İttifakı genel seçimlerde %10,5 oy alarak 65 milletvekili çıkardı. Zafer Partisi ve Adalet Partisi’nden oluşan ATA İttifakı ise oyların %2,4’ünü alarak %7 ülke barajını geçemedi. 

CHP Oy Artırırken AK Parti, MHP ve İYİ Parti’nin Oyları Düştü

2018 seçimlerinde %42,6 oy alarak birinci olan AK Parti bu seçimde %35,6 alarak %7 oy ve 27 milletvekili kaybetti. Listelerinde DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Partili adaylara yer veren CHP 2018’e göre oyunu %2,7, milletvekili sayısını ise 23 artırdı. Geçen seçimde toplam oyların %11,1’ini alan Cumhur İttifakı’nın diğer üyesi MHP ise bu seçimde %1 oy kaybederek %10,1’e geriledi. 2018’de ilk kez seçimlere giren İYİ Parti %10 oy almıştı. Bu seçimlerde ise oylarında %0,3’lük kayıp yaşayan partinin milletvekili sayısında değişim olmadı. 

Seçime İlk Kez Giren Partilerin Başarısı 

2018 seçimlerine kendi listeleriyle katılmayan Türkiye İşçi Partisi ve Yeniden Refah Partisi siyasi ittifaklara katılarak ülke barajına takılmadan milletvekili çıkardılar. Cumhur İttifakı’na katılan Yeniden Refah Partisi toplam oyların %2,8’ini alarak TBMM’ye ilk kez 5 milletvekili sokmayı başardı. Seçimlere ayrı bir liste yaparak girmesi kamuoyunda tartışma konusu olan Türkiye İşçi Partisi de Emek ve Özgürlük İttifakı üyesi olarak %1,7 oyla İstanbul ve Hatay’dan 4 milletvekili çıkarttı. Emek ve Özgürlük İttifakı’nın diğer bileşeni Yeşil Sol Parti ise bu kurumsal isimle girdiği ilk seçimde %8,8 oy aldı. Fakat hem YSP’nin hem de TİP’in 2018’de HDP bünyesinde seçime girdiği düşünüldüğünde bu iki partinin toplam oyu HDP’nin 2018’deki oy oranında %1,2 geride kaldı. ATA İttifakı’nın %7’lik ülke barajını geçememesiyle milletvekili çıkaramayan Zafer Partisi ise ilk kez girdiği genel seçimde %2,2’lik oy almayı başarabildi. Cumhurbaşkanı adayı olan fakat seçimlere günler kala çekilen Muharrem İnce’nin genel başkanlığını yaptığı Memleket Partisi ise %0,9 oy aldı. 

Yeni Dönemde TBMM’de 16 Siyasi Parti Olması Bekleniyor

14 Mayıs seçimlerinde birçok parti milletvekili listesini hazırlarken başka partilerin adaylarını da göstererek seçmenlerini artırmaya çalıştı. 

Listelerinde başka partilerin adaylarını gösteren partiler şu şekilde:

AK Parti → Hüda Par ve DSP 

CHP → DEVA, Gelecek Partisi, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Türkiye Değişim Partisi ve İYİ Parti

YSP → Emek Partisi, Toplumsal Özgürlük Partisi

Bu partilerden TBMM’ye giren milletvekillerinin ayrılması durumunda ise yeni TBMM’de 16 siyasi parti olacak. 

Resmi sonuçlara göre 28. TBMM döneminde AK Parti 262, CHP 134, MHP 50, İYİ Parti 44, Yeşil-Sol 61, Yeniden Refah 5, TİP 4, Hüda Par 3, DSP 1, Saadet 10, Gelecek 10, DEVA 14, TDP 1 Demokrat Parti 3 milletvekili ile temsil edilecek.

Kadın milletvekili sayısı arttı

Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre parlamentodaki kadın milletvekili sayısı cumhuriyet tarihi boyunca kadınların en yüksek temsil sayısına ulaşarak 121 oldu. AKP’den 50, CHP’den 30, Yeşil Sol Parti'den 30, İYİ Parti’den 6, MHP’den 4, TİP’ten ise bir kadın milletvekili seçildi.

Nevşehir ve Giresun’dan ilk kez birer kadın milletvekili meclise girdi.

Nevşehir’den MHP Genel Başkan Yardımcısı Filiz Kılıç, Giresun’da ise Elvan Işık Gezmiş, bu ilden seçilen ilk kadın vekiller oldu.

Aralarında Adıyaman, Aksaray, Erzurum, Karaman, Ordu, Zonguldak’ın da bulunduğu 30 ilde ise sadece erkek adaylar seçildi.