İsrail ve Hamas güçleri arasındaki çatışmaların yoğunlaştığı bu dönemde dünya gündeminde gözler yine Orta Doğu’ya döndü. Yüz yılı aşkın süredir savaşların ve çatışmaların eksik olmadığı bu bölge ekonomik kalkınma açısından da birbirinden çok farklı ülkelere ev sahipliği yapıyor. Katar, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi kişi başına düşen gelir açısından dünyada ilk 20’de bulunan ülkelerin yer aldığı Orta Doğu’da aynı zamanda dünyanın en fakir ülkeleri arasında bulunan ve kişi başına yaklaşık 700 ABD dolarının düştüğü Yemen de bulunuyor. Türkiye’nin yaklaşık 60 milyar dolar ticaret hacmi oluşturduğu Orta Doğu ülkelerindeki herhangi bir istikrarsızlık da Türkiye’yi doğrudan etkiliyor.

Servetin dengesiz dağıldığı ve bölgesel güçlerin sürekli çatışma halinde olduğu Orta Doğu’nun ekonomik verilerini Türkiye ile karşılaştırmalı olarak derledik.

Editör Notu 1: Orta Doğu; Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin, Mısır, İran, Irak, İsrail, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Umman, Katar, Suudi Arabistan, Suriye, Türkiye ve Yemen ülkelerinin oluşturduğu bir bölge olarak alındı.

Editör Notu 2: Bazı ülkelerin verisi bütün yıllar için mevcut olmadığından, ilgili kısımlar boş bırakılmıştır.

Suudi Arabistan’ın Ekonomik Büyüklüğü 1 Trilyon Doları Aştı

Orta Doğu ülkeleri arasında ekonomik büyüklük açısından Suudi Arabistan ve İran öne çıkıyor. Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılası da bu ülkelere yakın seyrediyor. Fakat son yıllarda İran’a uygulanan ambargoyla beraber İran ekonomisi ciddi bir ivme kaybetti. Ambargolar sonrasında zirve Suudi Arabistan ve Türkiye arasında dönem dönem el değiştiriyor. 2022’de ise ilk sıra Suudi Arabistan’a aitken, ikinci Türkiye, üçüncü İsrail oldu.

Katar’da Kişi Başı Düşen GSYİH Yemen’in 118 Katı

2022 itibarıyla Orta Doğu ülkeleri içinde kişi başı milli gelirin en yüksek olduğu ülke 83.521 dolar ile Katar. Katar’ı yaklaşık 54 bin dolarlık kişi başına düşen gelir ile İsrail ve 51 bin dolarlık gelirle BAE takip ediyor. Türkiye’de kişi başına düşen gelir ise 2022 itibarıyla 10.621 dolar.

Lübnan’da 2022’de Fiyatlar Ortalama % 171 Oranında Arttı

Türkiye 2022’yi %72 ile son yıllarının en yüksek enflasyon oranıyla kapamıştı. Dünya genelinde etkili olan enflasyon artışı Orta Doğu ülkelerinde de kendini gösterdi. İran, Lübnan ve Yemen bölgede yüksek enflasyon oranlarının görüldüğü ülkeler oldular. Lübnan’da yıllık enflasyon oranı %171 oranında gerçekleşirken, İran’da % 36, Yemen’de ise % 30 oranında enflasyonlar yaşandı.

Filistin ve Ürdün’de İşsizlik Oranı % 20’nin Üzerinde

IMF verilerine göre, Ortadoğu’da işsizlik oranı en yüksek ülke %24,4 ile Filistin. Onu %22,9 ile Ürdün takip ediyor. İran, Mısır, Bahreyn ve Suudi Arabistan’da işsizlik oranları % 5-10 aralığında gerçekleşiyor. Türkiye’de 2022 yılında işsizlik oranı %10,3 olarak gerçekleşmişti.